"Mexikoplatz"
zawdzięcza swoją nazwę jedynemu państwu na świecie ,
które zaprotestowało przeciwko aneksji Austrii przez hitlerowskie
Niemcy w 1938 roku.
Historia kościoła na Mexikoplatz
(48°13'28''
N 16°24'20'' E) (może trochę długa...)
Do czasu regulacji Dunaju ( 1870-1875 ) z powodu systematycznego
zagrożenia powodziowego w rejonie między Praterstern i odnogą Dunaju
znajdowały się wyłącznie łąki i ogrody. Po regulacji Dunaju i
oddaleniu zagrożenia powodziowego uzyskano nowe tereny do
zasiedlenia i dla nowo zamieszkałych musiał powstać w pobliżu jakiś
Dom Boży. Nowy Donaustadt ( nie mylić z dzisiejszą dzielnicą 22 o
tej samej nazwie ), obszar pomiędzy koleją północną, a Dunajem i
nowymi koszarami Albrechta i Wilhelma, był do roku 1910 w istotnej
części już zabudowany lecz ciągle należał do parafii Praterstrasse.
Zamiary zbudowania nowego kościoła zbiegły się z 50 rocznicą
panowania Cesarza Franciszka Józefa I , która wypadała 2 grudnia
1898 roku. Była to okazja do upamiętnienia tego wydarzenia w tak
szybko zaludniającej się części miasta ( licznie garnizony ). W dniu
św. Józefa ( 19 marca ) 1898 roku zawiązał się komitet pod
protektoratem Arcyksiężniej Marii Teresy i Arcybiskupa Wiednia
Kardynała Antoniego Gruscha , który zwrócił się do wszystkich
obywateli monarchii o datki na budowę parafii i kościoła
garnizonowego.
Patronem przyszłego kościoła został wybrany patron Cesarza św.
Franciszek z Asyżu. Szlachta i lud odpowiedziały na odezwę lecz
pieniędzy nie było na tyle ile wymagała budowa monumentu.
Zapowiadane subwencje z funduszu religijnego oraz miasta Wiednia
ciągle skracano. Doszło więc do istotnych uproszczeń w projekcie ,
które zostawiły ślad do dzisiaj sprawiając wrażenie niedokończonej
budowy ( drewniane portale , które zbudowano w 1913 jako prowizorium
).Po rozpisaniu publicznego konkursu w roku 1899, nadzór budowlany
powierzono profesorowi średniowiecznej sztuki budowlanej Akademii
Wiedeńskiej Viktorowi Luntz.
W tym czasie w Genewie została zamordowana cesarzowa Elisabeth więc
natychmiast przewidziano urządzenie kaplicy pamiątkowej kosztem
bocznych naw przewidzianych pamięci narodów.
Uroczyste położenie kamienia węgielnego nastąpiło w niedzielę św.
Trójcy 10 czerwca 1900 roku. 30.000 młodzieży szkolnej utworzyło
szpaler na ringu między Hofburgiem i Aspernbrücke. Do nich dołączyło
się ponad 70 związków ( Kongregacji, Związki Studenckie itp.) ze
swoimi sztandarami. Ogólnie w uroczystości wzięło udział ok. 100.000
ludzi. Cesarz Franz Josef I własnoręcznie wykonał trzy uderzenia
młotem w obecności prominentów kościelnych i państwowych oraz obcych
przedstawicieli dyplomatycznych. Budowa jednak nie toczyła się w
szybkim tempie , a śmierć nadzorcy jeszcze ją spowolniła. W końcu
1903 dalsze prowadzenie prac powierzono Augustowi Kirsteinowi.
Kaplicę Elżbiety (Elisabethkapelle) ukończono i poświęcono 10
czerwca 1908 roku. Było to możliwe dzięki poparciu finansowemu
Austriackiego Czerwonego Krzyża, którego Cesarzowa była patronką.
Jednak dopiero w roku 1910 Czerwony Krzyż zezwolił na odprawianie
mszy w kaplicy - wierni musieli stać w nawie bocznej. Od tego czasu
posługą bożą zajmowali się Salvatorianie z Kaisermühlen, którzy
wtedy należeli do 2 dzielnicy.
W roku 1913 w istotnym zakresie zrealizowano stan surowy i 2
listopada 1913 r. odbyło się uroczyste poświęcenie - konsekracja nie
była jeszcze możliwa ze względu na nieukończone wnętrze. W ceremonii
ponownie wziął udział Cesarz w towarzystwie następcy tronu Karola.
Wybuch I wojny światowej zatrzymał prace budowlane tak, że
poszczególne elementy musiały czekać lata, a nawet dziesięciolecia
na realizację.
W roku 1917 prace duszpasterskie w kościele przejęli Trynitarze z
Gersthofu. Kościół przejął role samodzielnej parafii dopiero w r.
1921 po wielu staraniach mieszkańców.
Dość malowniczo , ale w pewnej izolacji obok mostu Reichsbrücke
prezentuje się kamienna budowla w stylu reńsko-romańskim. Układ
trzyczęściowy z ciężką wieżą nad głównym czworobokiem, dwie
dzwonnice na zachodniej fasadzie z bogatą częścią chóralną. Nad
portalem w oknie witrażowym relief Chrystusa obramowany przez cztery
symbole ewangelistów (aut.F.Seifert). Na kaplicy Elisabeth relief
zewnętrzny przedstawiający Cesarzową Elżbietę otrzymującą różę z rąk
swojej patronki (aut.Theodor Charlemont). Wnętrze ośmiokątnej
kaplicy jest wzorowane na kaplicy z Aachen. Mozaika sufitowa
(Jugendstil) - gałązki palmowe - bogato złocona , osobne organy i
statua serca Jezusowego - dzieło Seiferta, który jest też autorem
reliefu na głównych organach. Mimo , że kościół jest kompletnie
wyposażony, sprawia wrażenie pustego i rzuca się w oczy brak ozdób.
Jest jednym z największych kościołów Wiednia. Noworomański ołtarz
główny pochodzi z kościoła benedyktynów z Seckau i został tu
ustawiony w roku 1964. Do tego czasu na tym miejscu stal drewniany
ołtarz , który zbudowano na światowy Kongres Eucharystyczny w 1912.
Obecnie stoi on przy lewej nawie bocznej. Od 1915 przy ołtarzu
"Kriegsaltar" stoi pieta wykonana w 1904 na koszt państwa w Rzymie
jako podarunek dla kościoła jubileuszowego. Również w prawej nawie
bocznej na ołtarzu Maryi stoi statua "Regina Pacis"(Królowa pokoju).
Jest to dar Papieża Benedykta XV z roku 1920 dla kościoła i
wszystkich katolików Wiednia. Nad ołtarzem znajduje się fresk
autorstwa Franza Zimmermanna. Po obu stronach ołtarza głównego na
wysokich filarach umieszczono postaci św. Franciszka i św. Józefa ,
obu patronów cesarza . |